....Κυρίες και κύριοι, γεια σας.

....Είμαστε η πρώτη ομάδα των μαθητών και μαθητριών που συμμετείχε στο πρόγραμμα "Αγωγής του Καταναλωτή". Οι δραστηριότητες του προγράμματος ήταν το θέμα με το οποίο θα έπρεπε να ασχοληθεί η δική μας ομάδα. Στόχος μας να σας παρουσιάσουμε τι κάναμε ολόκληρη τη χρονιά στη διάρκεια του προγράμματος.

....Το σχολείο μας τη φετινή χρονιά, όπως και την περυσινή συμμετείχε στο πρόγραμμα "Αγωγής του Καταναλωτή". Με το πρόγραμμα αυτό ασχολήθηκε η Ε2 τάξη του σχολείου μας. Στην αρχή της χρονιάς ο δάσκαλός μας μάς πρότεινε να ασχοληθούμε με το πρόγραμμα και εμείς δεχτήκαμε με προθυμία.

....Το πρώτο που κάναμε και ίσως ένα από τα σημαντικότερα ήταν να συζητήσουμε πώς θα έπρεπε να συμπεριφερόμαστε στην τάξη για όλη την περίοδο του προγράμματος και να πληροφορηθούμε πώς περίπου θα ήταν το πρόγραμμα αυτό. Με χαρά διαπιστώσαμε ότι δε θα ήταν ένα μάθημα όπως όλα τα άλλα. Αφού δε θα είχε βιβλία, ούτε θα έπρεπε να κάνουμε καθημερινή σχολική εργασία όπως στα άλλα μαθήματα.

....Βάλαμε λοιπόν κάποιους όρους και κάποιους κανόνες για το πώς θα έπρεπε να συζητάμε και να συμπεριφερόμαστε στην τάξη. Όχι βέβαια ότι δεν τα έχουμε ξαναπεί και στα υπόλοιπα μαθήματα, αλλά τώρα ήταν διαφορετικά.

....Στη συνέχεια είπαμε τη γνώμη μας και πήραμε πληροφορίες σχετικά με την κατανάλωση και προσπαθήσαμε να καταλάβουμε όσο γίνεται καλύτερα τις έννοιες κατανάλωση και καταναλωτής.

....Ένα επίσης σημαντικό θέμα των πρώτων ημερών ήταν να επιλέξουμε το θέμα με το οποίο θα ασχοληθούμε την υπόλοιπη σχολική χρονιά. Τελικά μετά από πολλές συζητήσεις και πολλή σκέψη, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με το θέμα: "Πλαστικό χρήμα και καταναλωτής". Υπήρχαν και άλλα θέματα για να επιλέξουμε, όμως με ψηφοφορία αποφασίστηκε να ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο θέμα.

....Επιλέξαμε το θέμα αυτό γιατί τον τελευταίο καιρό στην τηλεόραση υπήρχαν πάρα πολλές διαφημίσεις σχετικά με τις κάρτες. Στα σπίτια μας συνεχώς έρχονταν διαφημιστικά, για να προμηθευτεί και η οικογένειά μας μία κάρτα. Επίσης στις εφημερίδες υπήρχαν πολύ συχνά άρθρα με πληροφορίες για τις κάρτες, για το τι θα έπρεπε να προσέξουν οι κάτοχοί τους, αλλά και παράπονα ανθρώπων που είχαν κάρτες και είχαν βρεθεί σε δύσκολη θέση επειδή δεν τις είχαν χρησιμοποιήσει σωστά. Υπήρχαν επίσης και συμμαθητές μας που έτυχε οι γονείς τους να είναι ιδιοκτήτες καταστημάτων και έκαναν ερωτήσεις σχετικά με τις κάρτες.

....Στη συνέχεια αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με το θέμα μας χωρισμένοι σε ομάδες. Ήδη από την αρχή της χρονιάς εργαζόμαστε με τον τρόπο αυτό. Προτιμήσαμε λοιπόν να παραμείνουν οι ομάδες όπως ακριβώς ήταν ώστε να μη χρειάζεται να αλλάζουμε συνέχεια ομάδα. Κάθε ομάδα έκανε τη δική της δουλειά. Βέβαια πολλές φορές τύχαινε όλες οι ομάδες να κάνουν παρόμοια δουλειά. Μετά ανακοινώναμε τις εργασίες μας στην τάξη, τις ενώναμε και βγάζαμε το τελικό αποτέλεσμα.

....Επειδή δεν υπήρχε βιβλίο έπρεπε εμείς να αποφασίσουμε τις δραστηριότητες τις οποίες θα έπρεπε να κάνουμε για να μελετήσουμε όσο γίνεται καλύτερα το θέμα μας. Αποφασίσαμε λοιπόν αρχικά να ψάξουμε σε εγκυκλοπαίδειες, σε βιβλία που βρίσκονται στη βιβλιοθήκη του δήμου και του σχολείου, σε σχολικά βιβλία, σε άρθρα εφημερίδων και περιοδικών, καθώς και σε έντυπα και διαφημιστικά που υπήρχαν στο σπίτι μας ή που μπορούσαμε να μαζέψουμε. Επειδή όμως αυτά ίσως να μην ήταν αρκετά, αποφασίσαμε να καλέσουμε ειδικούς για να έρθουν στο σχολείο μας να μας μιλήσουν και αν μπορούμε να επισκεφτούμε κάποιο κατάστημα, ώστε να πάρουμε συνεντεύξεις από τους πελάτες, αλλά και κάποιον υπεύθυνο του καταστήματος. Ετοιμάσαμε επίσης και ερωτηματολόγια για τους κατοίκους του δήμου μας, ώστε να δούμε πόσοι από αυτούς έχουν κάρτα στην κατοχή τους, τι ηλικίας είναι αυτοί που έχουν κάρτα, πώς κάνουν τις αγορές τους ή αν δεν έχουν κάρτα τους λόγους που τους οδήγησαν σ' αυτή την απόφαση.

....Η πρώτη δουλειά που ετοιμάσαμε ήταν οι επιστολές, για να καλέσουμε στο σχολείο μας κάποιους ειδικούς, που θα μας μιλούσαν για το θέμα μας και για να μας στείλουν έντυπα που θα ήταν χρήσιμα για το θέμα μας. Επιλέξαμε να καλέσουμε κάποιον εκπρόσωπο από το Κέντρο Προστασίας του Καταναλωτή και από ορισμένες τράπεζες. Πρέπει να πούμε ότι όλοι δέχτηκαν να έρθουν ευχαρίστως.

....Ταυτόχρονα είχαμε αρχίσει να ψάχνουμε σε βιβλία, εγκυκλοπαίδειες και εφημερίδες. Διαπιστώσαμε όμως ότι στα σχολικά βιβλία δεν υπήρχε κανένα κείμενο για το θέμα μας, όπως και στη σχολική μας βιβλιοθήκη. Βρήκαμε όμως πάρα πολλά στοιχεία σε εφημερίδες, περιοδικά και εγκυκλοπαίδειες. Άλλωστε οι κάρτες είναι ιδιαίτερα της μόδας στην εποχή μας.

....Τους επόμενους 4 μήνες είχαμε επισκέψεις στο σχολείο μας από τους ειδικούς που είχαμε καλέσει. Η πρώτη επίσκεψη έγινε στις 3/12/1997, στην αίθουσα "Νικόλαος Πεντζίκης" που μας παραχώρησε ο δήμος, από τους κυρίους Αμοιρόπουλο και Καπετανάκη που ανήκουν στο Κέντρο Προστασία του Καταναλωτή. Στην ομιλία που έγινε μας έδωσαν πολλές και χρήσιμες πληροφορίες για τις κάρτες, αλλά και τους κινδύνους που διατρέχει ο κάτοχός τους, αν δεν είναι σωστός καταναλωτής και δεν κάνει σωστή χρήση. Ιδιαίτερα τόνισαν τα υψηλά επιτόκια που έχουν οι πιστωτικές κάρτες και να αποφεύγουμε να πληρώνουμε με δόσεις, καθώς και το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν χιλιάδες κάτοχοι καρτών που χρωστούν μεγάλα ποσά στις τράπεζες από τις κάρτες.

....Μετά από την επίσκεψη αυτή, ετοιμάσαμε ερωτήσεις, από τα στοιχεία που μας έδωσαν τα μέλη του Κέντρου Προστασίας του Καταναλωτή και τις πληροφορίες που είχαμε ήδη συλλέξει. Τις ερωτήσεις αυτές τις προορίζαμε για τη συνέντευξη που αποφασίσαμε να πάρουμε στο τέλος των ομιλιών από τα στελέχη των τραπεζών, οι υπεύθυνοι των ομάδων.

....Η επόμενη επίσκεψη έγινε στην τάξη του σχολείου μας από την κυρία Ξεξάκη που είναι στέλεχος της "Άλφα Τράπεζας Πίστεως". Η κυρία Ξεξάκη συνοδευόταν από τον Διευθυντή της τράπεζας, κύριο Βαλατσά. Οι πληροφορίες που μας έδωσε είχαν σχέση με το διαχωρισμό των καρτών στις κατηγορίες τους, καθώς και γενικές πληροφορίες για τις κάρτες. Επίσης τόνισε το πώς θα πρέπει να γίνεται η σωστή χρήση της κάρτας.

....Στις 4/2/1998 επισκέφτηκε το σχολείο μας ο κύριος Κουτσιμανής που είναι στέλεχος της "Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος". Η παρουσίαση που έκανε ήταν τελείως διαφορετική από όλες τις άλλες, γιατί έγινε μέσα στην αίθουσα των "Ηλεκτρονικών Υπολογιστών" που έχουμε στο σχολείο μας. Εκεί κάθε ομάδα ήταν στον υπολογιστή της και παρακολουθούσε το πρόγραμμα το οποίο παρουσίαζε ο κύριος Κουτσιμανής. Μας έγινε παρουσίαση των καρτών που υπάρχουν και της ιστορίας του χρήματος και των πλαστικών καρτών τόσο στο εξωτερικό, όσο και στη χώρα μας.

....Ένα μήνα αργότερα, στις 4/3/1998 επισκέφτηκε την τάξη μας ο κύριος Κωτσάκης, στέλεχος της "Εμπορικής Τράπεζας". Ο κύριος Κωτσάκης μας έδωσε πληροφορίες για τις κάρτες, για το πώς θα μπορούσαμε να τις προμηθευτούμε και για την σωστή χρήση τους.

....Στις 10/3/1998 επισκέφτηκε την τάξη μας το στέλεχος της "Τράπεζας Μακεδονίας - Θράκης", κύριος Δαμιανάκης, που μας έδωσε στοιχεία για τα είδη των καρτών, για την ιστορία τους, για τις διαφορές που παρουσιάζονται από τράπεζα σε τράπεζα, αλλά κυρίως για την σωστή χρήση της κάρτας.

....Τέλος στις 20/3/1998 είχαμε την τελευταία επίσκεψη στην τάξη μας από τον κύριο Τσάβα, που είναι στέλεχος στον Όμιλο Ντάινερς και μας έκανε παρουσίαση ειδικά για την κάρτα Ντάινερς που είναι διαφορετική από τις άλλες αφού δεν είναι ούτε χρεωστική, ούτε πιστωτική, αλλά ταυτόχρονα είναι και τα δύο.

....Εντύπωση μας προκάλεσε, ότι όλοι οι εκπρόσωποι των Τραπεζών μας έδωσαν ιδιαίτερες πληροφορίες σχετικά με τη σωστή χρήση της κάρτας, ώστε να αποφεύγονται προβλήματα από τους κατόχους τους.

....Κατά τη διάρκεια των ομιλιών κρατούσαμε σημειώσεις τις οποίες συγκεντρώσαμε στο τέλος για να τις χρησιμοποιήσουμε στα κείμενά μας. Επίσης οι υπεύθυνοι των ομάδων πήραν τις συνεντεύξεις από τους καλεσμένους μας.

....Στο μεταξύ, όλο αυτό το διάστημα των τεσσάρων μηνών είχαμε αρχίσει να ετοιμάζουμε τα ερωτηματολόγια για τους κατοίκους του Ελευθερίου - Κορδελιού. Το ερωτηματολόγιο αποτελούνταν από τρία μέρη. Το πρώτο ήταν ένα γενικό για όλους με ερωτήσεις όπως η ηλικία, το φύλο και αν έχουν κάρτα στην κατοχή τους. Όσοι απαντούσαν ναι συνέχιζαν με το δεύτερο μέρος, ενώ όσοι απαντούσαν όχι με το τρίτο μέρος.

....Όταν συμπληρώθηκαν τα ερωτηματολόγια, τα μαζέψαμε και τα επεξεργαστήκαμε. Εκεί βρήκαμε χρήσιμες πληροφορίες, όπως ότι το 34% διαθέτει τουλάχιστον μία κάρτα, ότι οι κάρτες είναι κυρίως διαδεδομένες στις ηλικίες 31-40 ετών και στη συνέχεια στις ηλικίες 18-30 και 41-50. Κυρίως κυκλοφορούν οι πιστωτικές κάρτες και στη συνέχεια οι τραπεζικές. Οι περισσότεροι την έχουν προμηθευτεί τα τελευταία 3 χρόνια. Την προμηθεύτηκαν, για να μην κυκλοφορούν με μετρητά και για καλύτερες και περισσότερες αγορές. Οι περισσότεροι ξοδεύουν από 20 έως 100 χιλιάδες δραχμές το μήνα, ενώ οι μισοί σχεδόν από τους κατόχους πληρώνουν με δόσεις.

....Από την άλλη μεριά όσοι δεν έχουν κάρτα την αποφεύγουν για να μην παρασυρθούν σε περιττά έξοδα, ενώ θεωρούν ότι είναι μόδα της εποχής. Αρκετοί λένε ότι είναι μόνο για όσους έχουν χρήματα και καλύτερα να μην υπήρχαν καθόλου. Στο τέλος περάσαμε τα στοιχεία στους υπολογιστές του σχολείου και κάναμε ραβδογράμματα με το πρόγραμμα "Εξέλ", τα γραφήματα όπως τα έλεγε ο υπολογιστής.

....Όλο αυτό το διάστημα κάναμε και άλλες δραστηριότητες, όπως ετοιμάζαμε σταυρόλεξα, ακροστιχίδες, ενώ μερικοί από εμάς έγραψαν ποιήματα για τις κάρτες.

....Στο τέλος αυτών των δραστηριοτήτων αποφασίσαμε να κάνουμε οι ίδιοι μία επίσκεψη σε ένα πολυκατάστημα που οι πελάτες του χρησιμοποιούν το πλαστικό χρήμα. Επιλέξαμε τα καταστήματα Φωκάς και δεν είχαμε άδικο, αφού η υπεύθυνη, κυρία Ελένη Παπατζίκου, μας είπε ότι οι πελάτες του καταστήματος έχουν αυξηθεί κατά 70% από τότε που άρχισαν τις άτοκες δόσεις με κάρτες. Επίσης μας έδωσε πληροφορίες για το πώς γίνονται οι αγορές, πώς παίρνουν τα χρήματά τους από την τράπεζα, τις προσφορές του καταστήματος στους κατόχους καρτών κ.ά. Στη συνέχεια απάντησε στις ερωτήσεις που είχαμε ετοιμάσει, ενώ πήραμε και συνεντεύξεις από τρεις πελάτισσες του καταστήματος που έκαναν εκείνη την ώρα τις αγορές τους με κάρτες.

....Σ' όλη τη διάρκεια των εργασιών μας μιλούσαμε όποτε βρίσκαμε ευκαιρία για την κατανάλωση και το πλαστικό χρήμα, αλλά περάσαμε και αρκετές ώρες εκτός σχολείου για να ετοιμάσουμε τις εργασίες που θα έπρεπε να παρουσιάσουμε.

....Τέλος όλη αυτή τη δουλειά σκεφτήκαμε να την παρουσιάσουμε στις εκδηλώσεις που διοργάνωσε ο Δήμος σε συνεργασία με τα σχολεία με γενικό τίτλο "Περνάμε την πόρτα του σχολείου" για να ανοίξουμε την πόρτα του σχολείου μας και να γνωρίσουν οι δημότες την δουλειά που έχουμε κάνει. Για το σκοπό αυτό ετοιμάσαμε τα κείμενα με τις δραστηριότητές μας και τα έντυπα με χρήσιμες πληροφορίες για το πλαστικό χρήμα και τον καταναλωτή.

....Ήταν αλήθεια μια κουραστική δουλειά. Χρειαστήκαμε αρκετές ώρες για συναντήσεις τόσο μέσα στο σχολείο όσο και έξω από αυτό. Προσπαθήσαμε πάντως για το καλύτερο αποτέλεσμα.

....Κυρίες και κύριοι, γεια σας.

....Το πλαστικό χρήμα είναι πλέον μέρος της ζωής μας. Πώς όμως φτάσαμε ως εδώ; Αυτός ήταν ο στόχος της δικής μας εργασίας. Να γνωρίσουμε την εξέλιξη του χρήματος.

....Χιλιάδες χρόνια πριν οι πρώτοι άνθρωποι ζούσαν σε μικρές ομάδες και έψαχναν να βρουν την τροφή τους κυνηγώντας με τα πρωτόγονα μέσα που διέθεταν ή μάζευαν καρπούς. Οτιδήποτε χρειάζονταν το έβρισκαν μόνοι τους. Ντύνονταν με τα δέρματα των ζώων που σκότωναν και έπιναν νερό από πηγές, λίμνες ή ποτάμια. Έμεναν σε σπηλιές. Αυτές ήταν και οι ανάγκες εκείνης της εποχής.

....Από την εποχή όμως που ο άνθρωπος οργανώθηκε σε κοινωνικές ομάδες και έφτιαξε τα πρώτα στάδια του πολιτισμού του, άρχισε να ασχολείται με κάποιες συγκεκριμένες εργασίες. Επειδή είχε μάθει πλέον να καλλιεργεί τη γη, εμφανίστηκαν οι πρώτοι γεωργοί. Κοντά στις θάλασσες εμφανίστηκαν οι πρώτοι ψαράδες, ενώ εξακολουθούσαν να υπάρχουν και οι κυνηγοί. Αυτός ο διαχωρισμός δημιούργησε την ανάγκη να παίρνει και να δίνει ο ένας στον άλλο διάφορα πράγματα με τα οποία ασχολούταν.

....Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκαν ήταν η ανταλλαγή προϊόντων. Ο γεωργός έδινε στον κυνηγό ένα μέρος από την παραγωγή του και εκείνος με τη σειρά του τού έδινε κρέας από το κυνήγι του ή δέρματα από τα ζώα που σκότωνε. Αυτή η διαδικασία κράτησε για πάρα πολλά χρόνια.

....Οι άνθρωποι σιγά σιγά όμως άρχισαν να δημιουργούν τα πρώτα χωριά, τις πρώτες πόλεις, ενώ εμφανίστηκαν και άλλα πολλά επαγγέλματα. Η ανταλλαγή προϊόντων άρχισε να μην επαρκεί για τις συναλλαγές. Έπρεπε λοιπόν να βρεθεί κάποιο άλλο μέσο για τις ανάγκες αυτές. Στην αρχή ήταν κοχύλια ή όστρακα. Όμως ούτε αυτά μπορούσαν να εξυπηρετήσουν γιατί μπορούσαν όλοι να τα βρουν. Έτσι εμφανίστηκαν τα νομίσματα.

....Τα πρώτα νομίσματα εμφανίστηκαν στην Κίνα τον 11ο αιώνα π.Χ. και θύμιζαν φτυάρια, ενώ στην Ευρώπη ένας λαός χρησιμοποιούσε απομιμήσεις εργαλείων που θύμιζαν τσεκούρια. Τα πρώτα πραγματικά νομίσματα εμφανίζονται όμως τον 8ο αιώνα π.Χ. στις πόλεις της Μικρά Ασίας. Για την κατασκευή τους χρησιμοποιήθηκαν τα πολύτιμα μέταλλα που είχε στο μεταξύ ανακαλύψει ο άνθρωπος. Έτσι ενώ τα πρώτα νομίσματα είναι από χαλκό στη συνέχεια χρησιμοποιείται το ασήμι και ο χρυσός. Η επιλογή αυτή έγινε γιατί τα μέταλλα αυτά μπορούν να κοπούν σε κομμάτια, να διατηρηθούν χωρίς να χαλάσει η αξία τους, έχουν μικρό όγκο και βάρος και τέλος δεν είναι εύκολο να τα βρει ο καθένας. Από τον 6ο αιώνα π.Χ. ο Κροίσος χρησιμοποιεί νομίσματα από καθαρό χρυσάφι.

....Τα νομίσματα στη συνέχεια διαδόθηκαν γρήγορα ιδιαίτερα σε όλο τον ελληνικό κόσμο. Τα πρώτα που εμφανίστηκαν ήταν τον 7ο αιώνα π.Χ. στην Αίγινα. Στην αρχαία Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε για το νόμισμα κυρίως το ασήμι, υπήρχαν όμως και νομίσματα από χρυσό ή χαλκό. Κάθε πόλη κράτος είχε και το δικό της νόμισμα.

....Στην αρχή είχαν παράσταση μόνο από τη μία πλευρά, σιγά σιγά όμως άρχισαν να δημιουργούν παραστάσεις και στις δύο πλευρές. Την εποχή της Αθηναϊκής συμμαχίας έγινε μία προσπάθεια να υπάρχουν στις συμμαχικές πόλεις μόνο τα νομίσματα της Αθήνας. Παρόμοια προσπάθεια έγινε και την εποχή της μακεδονικής κυριαρχίας. Στα κράτη των διαδόχων πάντως του Μ. Αλεξάνδρου το νόμισμα ήταν ενιαίο. Οι Ρωμαίοι επιβάλλουν το δικό τους νόμισμα και στη συνέχεια στο Βυζάντιο υπάρχουν χρυσά, ασημένια και χάλκινα νομίσματα, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση που υπήρχε κάθε φορά και την ακμή ή παρακμή που γνώριζε η αυτοκρατορία. Την ίδια εποχή στη δυτική Ευρώπη χρησιμοποιούνται απομιμήσεις των ρωμαϊκών νομισμάτων.

....Το μεταλλικό νόμισμα, με τις διάφορες μορφές του, αποτελούσε για πολλούς αιώνες στη συνέχεια το κύριο μέσο για τις πληρωμές και τις συναλλαγές. Από το 12ο αιώνα μ.Χ. όμως γίνεται η πρώτη προσπάθεια στην Κίνα για την χρησιμοποίηση χαρτονομίσματος. Στην Αμερική πρωτοεμφανίζεται το 1680, στην Αγγλία το 1694, στη Γαλλία το 1716.

....Το χαρτονόμισμα διαφέρει από το μεταλλικό νόμισμα. Η διαφορά τους είναι ότι το μεταλλικό νόμισμα έχει δική του πραγματική εσωτερική αξία. Το χαρτονόμισμα έχει απλώς συμβολική αξία και έχει αναγκαστική κυκλοφορία. Το χιλιάρικο δηλαδή, το χαρτί από το οποίο αποτελείται δεν έχει αξία 1000 δραχμές. Απλώς το δεχόμαστε όλοι ότι αντιστοιχεί σε 1000 δραχμές. Το μεταλλικό νόμισμα είναι αυτό είναι που αποτελεί τη βάση του νομισματικού συστήματος. Αυτός είναι ο λόγος που πάντοτε σε όλα τα κράτη το βασικό νόμισμα είναι μεταλλικό. Στην Ελλάδα η δραχμή, στην Γαλλία το φράγκο, στην Γερμανία το μάρκο, στην Αμερική το δολάριο, στην Αγγλία η λίρα, σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση το Ευρώ. Η χρήση του χαρτονομίσματος γενικεύτηκε σε ολόκληρο τον κόσμο από την αρχή του 1ου παγκοσμίου πολέμου και μετά, δηλαδή μόλις τα τελευταία 85 περίπου χρόνια.

....Από το 1950 όμως και μετά έχουμε μία καινούργια εμφάνιση χρήματος. Εμφανίστηκε μετά από σύμπτωση, όταν ένας πλούσιος Αμερικάνος διαπίστωσε σε ένα μεγάλο ξενοδοχείο που είχε καλέσει σε γεύμα τους συνεργάτες του, ότι είχε ξεχάσει το πορτοφόλι του. Έδωσε λοιπόν στον υπεύθυνο ένα χαρτί που τον καλούσε να πάει την επόμενη ημέρα στην τράπεζα και να πάρει τα χρήματά του από τον τραπεζικό του λογαριασμό. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα της κάρτας που ήρθε να καλύψει την ανάγκη να χρειάζεται κάποιος χρήματα και να μην τα έχει μαζί του εκείνη τη στιγμή, ενώ τα χρήματα αυτά υπήρχαν στην τράπεζα ή στο σπίτι του.

....Από τότε μεγάλες επιχειρήσεις αρχίζουν να εκδίδουν την πρώτη μορφή καρτών. Ήδη από το 1900 υπήρχαν πλαστικές κάρτες σε διάφορους ομίλους της Αμερικής, για να δείχνουν όμως ότι τα μέλη τους είχαν μία διαφορετική αντιμετώπιση στο συγκεκριμένο χώρο. Το 1951 όμως μία τράπεζα της Νέας Υόρκης στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής εκδίδει την πρώτη πιστωτική κάρτα με γενική αποδοχή.

....Το χρονικό διάστημα 1951-57 θεωρείται η πρώτη περίοδος ανάπτυξης της πιστωτικής κάρτας. Από το 1958 έως το 1965 έχουμε την δεύτερη περίοδο ανάπτυξης, όπου έχουμε και την χρησιμοποίηση εκτυπωτικής συσκευής της πλαστικής κάρτας. Από το 1966 έως το 2000 έχουμε την τρίτη περίοδο ανάπτυξης όπου παρουσιάζονται διεθνείς οργανισμοί όπως η Μάστερκαρντ και η Βίζα.

....Στη χώρα μας το 1959 κάνει πρώτη την εμφάνισή της η κάρτα διευκόλυνσης Ντάινερς Κλάμπ και το 1972 εμφανίζονται η Εθνοκάρτα από την Εθνική Τράπεζα και η Εμποροκάρτα την Εμπορική Τράπεζα. Από το 1990 και μετά όλο και περισσότεροι χρησιμοποιούν πιστωτικές κάρτες, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά γενικά σ' όλα τα κράτη, κάτι που συνεχίζεται με γρήγορους ρυθμούς.

....Η χρήση της κάρτας λοιπόν μετά την πρώτη παρουσία της γενικεύτηκε στη συνέχεια και σήμερα όλο και περισσότεροι έχουν στην κατοχή τους τουλάχιστον μία κάρτα. Το ποσοστό στην Αμερική πριν από λίγα χρόνια ήταν 67%, ενώ μετά από έρευνα που κάναμε στο Δήμο Ελευθερίου - Κορδελιού βρήκαμε ότι το 34% αυτών που ρωτήσαμε είχαν τουλάχιστον μία κάρτα στην κατοχή τους.

....Σήμερα κυκλοφορούν διάφορα είδη καρτών ή πλαστικού χρήματος όπως λέγεται αλλιώς. Υπάρχουν οι τραπεζικές κάρτες, οι χρεωστικές κάρτες, οι πιστωτικές κάρτες και οι κάρτες διευκόλυνσης. Με τις κάρτες μπορείς να αγοράσεις αυτή τη στιγμή μέσα από το ΙΝΤΕΡΝΕΤ ένα προϊόν που βρίσκεται στην Ιαπωνία ή στην Αμερική χωρίς να χρειαστεί να πας ως εκεί και χωρίς καμία άλλη διαδικασία. Το μέλλον όμως όπως λένε οι τραπεζικοί βρίσκεται στην έξυπνη κάρτα που θα έρθει σε λίγα χρόνια και θα έχει γενική χρήση από όλους.

....Κυρίες και κύριοι, γεια σας.

....Είμαστε μία από τις ομάδες εργασίας του προγράμματος και το θέμα με το οποίο ασχοληθήκαμε και σας παρουσιάζουμε σήμερα είναι τα: "Είδη των καρτών".

....Σήμερα κυκλοφορούν στην αγορά διάφορα είδη καρτών. Οι κάρτες ανεξάρτητα από το είδος στο οποίο ανήκουν έχουν στο μπροστινό τους μέρος το όνομά τους και στη συνέχεια έναν αριθμό ο οποίος αποτελείται από 14-16 νούμερα χωρισμένα σε διάφορες ομάδες από ορισμένα νούμερα η κάθε ομάδα. Αυτός είναι ο αριθμός της κάρτας. Εκτός από τον αριθμό, υπάρχει ακόμη το ονοματεπώνυμο του κατόχου της κάρτας και μία ημερομηνία που δείχνει μέχρι πότε ισχύει η κάρτα αυτή. Συνήθως η κάρτα αντικαθίσταται λίγο πριν λήξει, χωρίς καμία άλλη διαδικασία. Στο πίσω μέρος της κάρτας υπάρχει μία μαύρη λωρίδα που είναι μία μαγνητική ταινία, μέσα στην οποία υπάρχουν διάφορες πληροφορίες, που μπορούν να διαβαστούν μόνο από ειδικά μηχανήματα. Υπάρχει ακόμη ένας χώρος στον οποίο ο κάτοχος θα πρέπει να βάλει την υπογραφή του μόλις θα πάρει την κάρτα στα χέρια του. Στο πίσω μέρος υπάρχουν επίσης και κάποιες πληροφορίες που λένε ότι η κάρτα ανήκει στην τράπεζα ή στον οργανισμό ο οποίος την έχει εκδώσει και ότι θα πρέπει να επιστραφεί αμέσως αν κάποιος την βρει στην διεύθυνση την οποία γράφει.

....Μαζί με την κάρτα δίνεται στον κάτοχο και ένας αριθμός, συνήθως τετραψήφιος που παίζει το ρόλο της υπογραφής του κατόχου, όταν συναλλάσσεται με κάποιο μηχάνημα. Ο αριθμός αυτός ονομάζεται ΡΙΝ (personal indetification number ή προσωπικός αριθμός ταυτότητας) και ο κάτοχος τον χρησιμοποιεί όταν παίρνει χρήματα από κάποιο μηχάνημα ή όταν κάνει αγορές με συγκεκριμένο τύπο κάρτας.

....Τα διάφορα είδη κάρτας τα οποία κυκλοφορούν αρχικά θα μπορούσαν να χωριστούν σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες. Αυτές είναι: οι τραπεζικές κάρτες, οι χρεωστικές κάρτες, οι πιστωτικές κάρτες και οι κάρτες διευκόλυνσης.

....Οι τραπεζικές κάρτες είναι οι κάρτες που εκδίδουν οι διάφορες τράπεζες και με αυτές μπορούμε να κάνουμε ανάληψη μετρητών ή να καταθέσουμε χρήματα στα μηχανήματα που υπάρχουν έξω από αυτές. Τα μηχανήματα αυτά ονομάζονται ΑΤΜ (δηλαδή αυτόματες ταμειολογιστικές μηχανές). Για να μπορέσουμε να πάρουμε χρήματα θα πρέπει οπωσδήποτε να έχουμε βιβλιάριο με καταθέσεις στην τράπεζα αυτή και να γνωρίζουμε το ΡΙΝ, δηλαδή τον ατομικό κωδικό μας αριθμό. Τοποθετούμε την κάρτα μας στην ειδική θέση του μηχανήματος και μετά πληκτρολογούμε με τα διάφορα κουμπιά του τον κωδικό μας αριθμό. Στη συνέχεια μπορούμε να δούμε πόσα χρήματα έχουμε στο λογαριασμό μας ή να πάρουμε ένα ποσό από τα χρήματα αυτά ή να καταθέσουμε εμείς χρήματα στο λογαριασμό. Δεν μπορούμε να πάρουμε όλα τα λεφτά, για προστασία μήπως κάποιος μας κλέψει την κάρτα και μας πάρει όλα τα χρήματά μας. Τα χρήματα που παίρνουμε αφαιρούνται αμέσως από τον λογαριασμό μας. Αν όμως δεν μπορούμε να θυμηθούμε τον κωδικό μας αριθμό και τον πληκτρολογήσουμε πάνω από τρεις φορές λάθος, τότε το μηχάνημα μας παίρνει την κάρτα. Θα πρέπει την επόμενη ημέρα να πάμε στην τράπεζα για να την παραλάβουμε πίσω. Αν έχουμε ξεχάσει εντελώς τον κωδικό αυτό μας δίνουν καινούρια κάρτα με καινούριο κωδικό.

....Η κάρτα αυτή τελευταία έχει διαδοθεί πάρα πολύ. Όλο και περισσότεροι μισθωτοί και συνταξιούχοι παίρνουν το μισθό ή την σύνταξή τους με τέτοιου είδους κάρτες. Γενικά είναι πάρα πολύ χρήσιμες, γιατί μπορούμε να πάρουμε χρήματα ότι ώρα θελήσουμε από τα μηχανήματα και γιατί αποφεύγουμε τις ουρές από ανθρώπους που υπάρχουν τις ώρες που λειτουργούν οι τράπεζες.

....Οι χρεωστικές κάρτες είναι αυτές με τις οποίες μπορούμε να κάνουμε αγορές από καταστήματα ή να πληρώσουμε το ξενοδοχείο σε μία εκδρομή που έχουμε κάνει ή στις διακοπές και να τις χρησιμοποιήσουμε αντί για μετρητά. Για να προμηθευτούμε μία χρεωστική κάρτα θα πρέπει απαραίτητα να έχουμε καταθέσεις στην τράπεζα. Από την στιγμή που θα επιλέξουμε το αντικείμενο που θέλουμε να αγοράσουμε, ο καταστηματάρχης τοποθετεί την κάρτα σε ένα ειδικό μηχάνημα που είναι συνδεδεμένο μέσο του Ο.Τ.Ε. με την τράπεζα που συνεργαζόμαστε και μας έχει προμηθεύσει την κάρτα. Στη συνέχεια εμείς πληκτρολογούμε τον κωδικό μας αριθμό και γίνεται έλεγχος για το αν υπάρχουν τα χρήματα που κοστίζει το προϊόν που θέλουμε να αγοράσουμε. Αν υπάρχουν, αυτόματα τα χρήματά μας αφαιρούνται από το λογαριασμό μας και πηγαίνουν στο λογαριασμό του καταστηματάρχη. Έτσι εμείς έχουμε κάνει τις αγορές μας χωρίς να κουβαλάμε μαζί μας καθόλου μετρητά.

....Αρκετές τράπεζες έχουν δημιουργήσει ένα συνδυασμό τραπεζικής και χρεωστικής κάρτας, ώστε ο κάτοχός τους να μπορεί να την χρησιμοποιήσει είτε με τη μία είτε με την άλλη μορφή.

....Οι πιστωτικές κάρτες είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες και διαφημίζονται αρκετά, ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό. Με τις κάρτες αυτές μπορούμε να κάνουμε αγορές προϊόντων ή να τις χρησιμοποιήσουμε σε εστιατόρια, ξενοδοχεία κ. λ. π. χωρίς να έχουμε καταθέσεις στην τράπεζα. Όταν αγοράζεις ένα προϊόν δίνεις την πιστωτική σου κάρτα και αφού την τοποθετήσουν στο ηλεκτρονικό μηχάνημα όπως την χρεωστική ή σε ένα χειροκίνητο μηχάνημα, υπογράφεις και παίρνεις το προϊόν χωρίς να πληρώσεις χρήματα εκείνη τη στιγμή. Σε κάποια συγκεκριμένη ημερομηνία μετά από 20-30 ημέρες έρχεται στη διεύθυνση στην οποία μένεις ένας λογαριασμός με όλες τις αγορές που έχεις κάνει στο διάστημα του τελευταίου μήνα. Στη συνέχεια έχεις τη δυνατότητα να πληρώσεις όλο το ποσό ή με δόσεις, αφού ο λογαριασμός αναφέρει ένα ελάχιστο ποσό που θα πρέπει να δοθεί.

....Οι πιστωτικές κάρτες σου κάνουν πίστωση, δηλαδή σου δίνουν τη δυνατότητα, αν δεν έχεις χρήματα και πρέπει να πάρεις κάποιο προϊόν να το αγοράσεις και να πληρώσεις αργότερα. Εάν και πάλι δεν έχεις τα χρήματα, μπορείς να δώσεις ένα συγκεκριμένο ελάχιστο ποσό. Αν πληρώσεις όμως με δόσεις, το υπόλοιπο χρηματικό ποσό που απομένει επιβαρύνεται με τόκους που το επιτόκιό τους σήμερα είναι περίπου 25%. Δηλαδή για κάθε 100 δραχμές επιβαρύνεσαι με επιπλέον 25 δραχμές μέσα σε ένα χρόνο. Με τον τρόπο αυτό όμως επιβαρύνεσαι με πάρα πολλά χρήματα, γιατί οι αγορές σου δεν είναι μόνο 100 δραχμές. Γι' αυτό είναι προτιμότερο να πληρώνεις όλο το ποσό και όχι με δόσεις.

....Πολλά καταστήματα και επιχειρήσεις για να αυξήσουν τους πελάτες τους κάνουν ιδιαίτερες συμφωνίες με τις τράπεζες που εκδίδουν αυτές τις κάρτες και κάνουν προσφορές με άτοκες δόσεις. Δηλαδή από πιο μπροστά γνωρίζεις ότι μπορείς να πληρώσεις κάποια συγκεκριμένα προϊόντα με δόσεις, χωρίς όμως να πληρώσεις μαζί και τόκους.

....Οι αγορές που μπορείς να κάνεις με πιστωτικές κάρτες δεν είναι απεριόριστες. Κάθε τράπεζα δίνει ένα ορισμένο όριο στον κάτοχο ανάλογα με το τι πελάτης της τράπεζας είναι και με το ποια είναι τα εισοδήματά του.

....Όλες σχεδόν οι τράπεζες προσφέρουν σήμερα στους πελάτες τους πιστωτικές κάρτες. Για να τις εκδώσουν συνεργάζονται με δύο παγκόσμιους οργανισμούς τη Μάστερκαρντ (MasterCard) και τη Βίζα (Visa). Η Μαστερκαρντ θεωρείται ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Ευρώπη, ενώ η Βίζα σ' ολόκληρο τον κόσμο.

....Με τις πιστωτικές κάρτες επίσης μπορείς να κάνεις ανάληψη μετρητών μέχρι ένα ορισμένο ποσό, χρησιμοποιώντας τον ατομικό κωδικό σου αριθμό (ΡΙΝ). Η ανάληψη όμως αυτή είναι σαν δάνειο και συνεπώς πληρώνεις τόκους μέχρι να μπορέσεις να επιστρέψεις τα χρήματα πίσω.

....Τελευταία έχουν αρχίσει να εκδίδονται πιστωτικές κάρτες και από διάφορες επιχειρήσεις και οργανισμούς σε συνεργασία με τράπεζες. Για παράδειγμα η Νταϊνάμικ Βίζα (DYNAMIC VISA) από τα σούπερ μάρκετ Κόντινεντ σε συνεργασία με την Τράπεζα Πίστεως, η ΑΝΤ1 Βίζα (ANT1 VISA) σε συνεργασία με την Εμπορική Τράπεζα κ.ά.

....Τέλος είναι και οι κάρτες διευκόλυνσης. Οι κάρτες αυτές είναι παρόμοιες με τις πιστωτικές μόνο που δεν έχεις την δυνατότητα να πληρώσεις με δόσεις. Όταν έρθει ο λογαριασμός θα πρέπει υποχρεωτικά να πληρώσεις ολόκληρο το ποσό. Σε περίπτωση που δεν πληρώσεις το επιτόκιο για τις ημέρες καθυστέρησης είναι ιδιαίτερα υψηλό, που ξεπερνά το 50%. Μπορείς να τις χρησιμοποιήσεις για να μην έχεις μαζί σου μετρητά και εάν ξέρεις ότι μπορείς σίγουρα να πληρώσεις το ποσό αυτό όταν έρθει ο λογαριασμός.

....Τέτοιες κάρτες είναι η Ντάινερς (Diners), που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στη χώρα μας και η Αμέρικαν Εξπρές (American Express).

....Εκτός όμως από αυτές τις κάρτες μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν και οι εταιρικές κάρτες που τις χρησιμοποιούν οι εταιρείες για υψηλόβαθμους υπαλλήλους τους και για εμπορικούς αντιπροσώπους στα διάφορα ταξίδια τους. Οι κάρτες αυτές είναι πιστωτικές κάρτες ή κάρτες διευκόλυνσης και είναι ιδιαίτερα χρήσιμες σ' αυτές τις περιπτώσεις.

....Υπάρχουν ακόμη και οι οικογενειακές κάρτες που μπορεί ανήκουν σ' όλες τις παραπάνω κατηγορίες. Στις κάρτες αυτές υπάρχει ο κύριος κάτοχος, αλλά μπορούν και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας να έχουν τις δικές τους παρόμοιες κάρτες με τον ίδιο αριθμό, αλλά με διαφορετικό κωδικό αριθμό αν θελήσουν να αποσύρουν χρήματα από κάποιο μηχάνημα.
Εκδίδονται επίσης διάφορες άλλες κάρτες με συγκεκριμένες όμως προσφορές. Για τις κάρτες αυτές δεν είναι απαραίτητη η συνεργασία με τράπεζα και μπορεί να προσφέρουν εκπτώσεις ή άλλες διευκολύνσεις. Δείχνουν απλώς τη συμμετοχή σε μία ομάδα. Τέτοιες κάρτες είναι για παράδειγμα η κάρτα Φωκάς που προσφέρει 10% έκπτωση στα καταστήματα Φωκάς με συνολικές αγορές πάνω από 100.000 ή οι κάρτες που έχουν ιδιοκτήτες συγκεκριμένης μάρκας αυτοκινήτου ή οι συνδρομητές τηλεοπτικού σταθμού κ.λ.π.

....Το μέλλον όμως βρίσκεται στις έξυπνες κάρτες που θα αρχίσουν να κυκλοφορούν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οι κάρτες αυτές θα θυμίζουν τις τηλεκάρτες του Ο.Τ.Ε. Θα είναι δηλαδή εφοδιασμένες με ένα μικροτσίπ που όμως εκτός από τις διάφορες πληροφορίες που θα έχει μέσα του, όπως η μαγνητική ταινία στις υπόλοιπες κάρτες θα περιέχει και κάποιες μονάδες. Οι μονάδες αυτές δεν θα είναι όμως τηλεφωνικές, αλλά χρήματα.

....Ο κάτοχος θα πηγαίνει στην τράπεζα και θα φορτώνει την κάρτα του με ένα συγκεκριμένο ποσό. Για παράδειγμα 100.000 δραχμές. Η κάρτα τότε θα έχει 100.000 μονάδες. Τα χρήματα αυτά θα βγαίνουν από τον τραπεζικό του λογαριασμό και θα πηγαίνουν στο λογαριασμό της τράπεζας. Στη συνέχεια θα μπορεί να πηγαίνει οπουδήποτε, ακόμη και στο περίπτερο. Όλα τα καταστήματα θα εφοδιαστούν με ειδικά μηχανήματα. Για κάθε αγορά θα αφαιρούνται από την κάρτα οι συγκεκριμένες μονάδες, όπως ακριβώς αφαιρούνται και από τις τηλεκάρτες στα τηλεφωνήματα. Δηλαδή με την αγορά μίας εφημερίδας και μίας σοκολάτας θα σου αφαιρούνται 400 μονάδες από την κάρτα και θα σου μένουν 99.600 μονάδες. Όταν η κάρτα αδειάζει ο κάτοχος θα έχει τη δυνατότητα να πηγαίνει στην τράπεζα και να την ξαναγεμίζει. Όπως λένε οι τραπεζικοί που μας επισκέφτηκαν τα μετρητά σε μερικά χρόνια θα είναι παρελθόν.

....Κυρίες και κύριοι, γεια σας.

....Η δική μας ομάδα εργασίας ασχολήθηκε με το θέμα: "Τι μάθαμε για το πλαστικό χρήμα". Έπρεπε να συγκεντρώσουμε όλες τις πληροφορίες που είχαμε συλλέξει και να τις παρουσιάσουμε σε σας με όσο το δυνατόν πιο σύντομο τρόπο.

....Το πλαστικό χρήμα έχει διαδοθεί ιδιαίτερα στις μέρες μας. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι είναι κάτοχοι καρτών, όπως έδειξε η έρευνα που κάναμε στο δήμο μας, αλλά και όπως μας είπαν οι τραπεζικοί που μας επισκέφτηκαν. Πώς γίνεται όμως να προμηθευτεί κάποιος μία κάρτα;

....Αρχικά θα πρέπει να πάει σε μία τράπεζα ή σε μία εταιρεία από αυτές που έχουν αρχίσει τελευταία να εκδίδουν κάρτες με τη συνεργασία κάποιας τράπεζας. Απαραίτητο στοιχείο είναι να είναι ενήλικας, δηλαδή πάνω από 18 ετών και να εργάζεται.

....Εκεί θα συμπληρώσει και θα υπογράψει μία αίτηση και θα του ζητήσουν κάποια στοιχεία. Τα στοιχεία αυτά θα τα πάρουν από την ταυτότητά του. Αν πρόκειται για τραπεζική ή χρεωστική κάρτα θα πρέπει να έχει οπωσδήποτε βιβλιάριο με καταθέσεις στην τράπεζα που έχει πάει. Αν θέλει όμως πιστωτική κάρτα ή κάρτα διευκόλυνσης τότε οι καταθέσεις στην τράπεζα δεν είναι κάτι το απαραίτητο. Στην πιστωτική κάρτα ή στην κάρτα διευκόλυνσης όμως θα πρέπει θα παρουσιάσει και την φορολογική του δήλωση για να δουν τα εισοδήματά του και αν έχει και σπίτι ή άλλη περιουσία. Αυτό είναι απαραίτητο γιατί στις πιστωτικές κάρτες υπάρχει πάντα ένα όριο αγορών που δεν μπορείς να ξεπεράσεις.

....Στη συνέχεια και εφόσον εγκριθεί η κάρτα, στέλνεται στο σπίτι με το ταχυδρομείο, ενώ μετά από λίγες μέρες στέλνεται με το ταχυδρομείο σε ειδικό φάκελο που δεν μπορεί να διαβαστεί στο φως ή να ανοιχτεί χωρίς να καταστραφεί το ΡΙΝ (ΠΙΝ), ο προσωπικός κωδικός αριθμός δηλαδή που έχει ο κάθε κάτοχος. Ο αριθμός αυτός είναι μυστικό και δεν τον ξέρει κανένας, ούτε και οι τραπεζικοί υπάλληλοι, αφού βγαίνει από ένα μηχάνημα που δεν μπορεί κανείς να δει τι αριθμό δίνει στον κάθε κάτοχο. Ο κάθε ένας έχει το δικό του προσωπικό κωδικό αριθμό. Σε περίπτωση που τον χάσει, ή τον ξεχάσει τότε του βγάζουν καινούριο αφού κανείς δεν γνωρίζει να του τον πει.

....Η διαδικασία για να προμηθευτεί κάποιος μια κάρτα είναι σχετικά εύκολη. Παρόλο που λένε ότι η χρησιμοποίησή της είναι ακόμα πιο εύκολη, εμείς πιστεύουμε, μετά από αυτά που μάθαμε, ότι η χρησιμοποίησή της χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή, ιδιαίτερα στις χρεωστικές κάρτες, στις πιστωτικές κάρτες και στις κάρτες διευκόλυνσης.

....Ο κάτοχος μιας κάρτας θα πρέπει να γνωρίζει πώς θα πρέπει να κάνει τις αγορές του, για να αποφεύγει δυσάρεστες εκπλήξεις στη συνέχεια. Τα πράγματα που θα πρέπει να προσέχει ο κάτοχος είναι:

1. Πριν προμηθευτείς μια κάρτα θα πρέπει να ελέγξεις το είδος της κάρτας που χρειάζεσαι ανάλογα με τις ανάγκες σου, δηλαδή ποια κάρτα σε συμφέρει καλύτερα.
2. Στις πιστωτικές κάρτες και στις κάρτες διευκόλυνσης θα πρέπει να πληρώνεις ένα χρηματικό ποσό κάθε χρόνο που είναι η συνδρομή της κάρτας. Το ποσό αυτό είναι διαφορετικό από τράπεζα σε τράπεζα.
3. Στις πιστωτικές κάρτες και στις κάρτες διευκόλυνσης μία συγκεκριμένη ημερομηνία κάθε μήνα σου έρχεται ένας λογαριασμός στο σπίτι, στον οποίο αναφέρονται οι αγορές που έχεις κάνει με την κάρτα και γενικά ποια ήταν τα έξοδά της το μήνα που πέρασε.
4. Το λογαριασμό αυτό θα πρέπει να τον πληρώσεις μέχρι την ημερομηνία που γράφει.
5. Στις πιστωτικές κάρτες μπορείς αν θέλεις να μην πληρώσεις ολόκληρο το ποσό, αλλά να πληρώσεις με δόσεις. Θα πρέπει όμως να πληρώσεις υποχρεωτικά ένα ελάχιστο ποσό που αναφέρεται στο λογαριασμό. Αν όμως αποφασίσεις κάτι τέτοιο θα πρέπει να πληρώσεις επιπλέον χρήματα, αφού υπάρχει ένα επιτόκιο που σήμερα είναι περίπου 25% το χρόνο. Δηλαδή περίπου 2% το μήνα.
6. Κάθε τράπεζα έχει το δικό της επιτόκιο. Προτού επιλέξεις μια κάρτα θα πρέπει να δεις το επιτόκιο που σου δίνει η κάθε τράπεζα.
7. Στις κάρτες διευκόλυνσης είσαι υποχρεωμένος να πληρώσεις όλο το ποσό που αναφέρεται στο λογαριασμό.
8. Στις πιστωτικές κάρτες και στις κάρτες διευκόλυνσης, αν δεν πληρώσεις κάποιο λογαριασμό, στην ημερομηνία που σου έχουν πει μπορείς να πας μερικές μέρες αργότερα. Επιβαρύνεσαι όμως με επιπλέον τόκους υπερημερίας για κάθε μέρα που αργείς.
9. Αν δεν πληρώσεις καθόλου έναν λογαριασμό τότε σου ζητάνε τον επόμενο μήνα να πληρώσεις και τους δύο λογαριασμούς μαζί. Πάλι όμως θα πρέπει να πληρώσεις επιπλέον τόκους υπερημερίας για όλο το διάστημα που καθυστέρησες να πληρώσεις.
10. Αν και πάλι δεν πληρώσεις το λογαριασμό, τότε σου αφαιρούν την κάρτα ή ειδοποιούν τα καταστήματα να μην σου δίνουν τη δυνατότητα να αγοράσεις με κάρτα και υποχρεώνεσαι από το δικαστήριο να πληρώσεις το ποσό που χρωστάς. Αν δεν έχεις τα χρήματα, τα αφαιρούν από το μισθό σου ή κάνουν κατάσχεση στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο ή σε οτιδήποτε άλλο έχεις στην κατοχή σου.
11. Στη συνέχεια γράφουν το όνομά σου σε ένα κατάλογο και δεν μπορείς να βγάλεις ξανά κάρτα στο όνομά σου.
12. Γι' αυτό θα πρέπει να μάθεις να χρησιμοποιείς σωστά την κάρτα σου και να υπολογίζεις πάντοτε τα έξοδα που κάνεις. Δε θα πρέπει ποτέ να κάνεις αγορές χωρίς να είσαι σίγουρος ότι θα έχεις τα χρήματα αυτά τον επόμενο μήνα για να τα πληρώσεις.
13. Θα πρέπει να αποφεύγεις τα περιττά έξοδα. Να αγοράζεις μόνο ότι σου είναι απαραίτητο και να μην παρασύρεσαι από τις διαφημίσεις.
14. Θα πρέπει να πληρώνεις όλο το ποσό και να αποφεύγεις να πληρώνεις με δόσεις. Χάνεις έτσι πολλά χρήματα.
15. Πολλά καταστήματα και επιχειρήσεις προσφέρουν άτοκες δόσεις. Οι προσφορές αυτές συμφέρουν καλύτερα τον καταναλωτή.
16. Οι άτοκες δόσεις χρειάζονται όμως και προσοχή αφού ο καταναλωτής θα πρέπει να ελέγχει τις τιμές και σε άλλα καταστήματα μήπως εκεί η τιμή είναι πολύ πιο χαμηλή.
17. Η αγορά πολλών προϊόντων με άτοκες δόσεις χρειάζεται προσοχή αφού το καθένα ξεχωριστά μπορεί να έχει χαμηλή τιμή, στο τέλος όμως μαζεύονται πολλά χρήματα. Άλλωστε σταλαγματιά σταλαγματιά γεμίζει η στάμνα η πλατιά.
18. Αν δεν μπορείς να πληρώσεις όλο το ποσό προτίμησε να πληρώσεις το μεγαλύτερο μέρος του. Γλιτώνεις έτσι χρήματα από τους τόκους.
19. Κάθε πιστωτική κάρτα έχει και ένα συγκεκριμένο όριο αγορών. Αν το ξεπεράσεις θα πρέπει να πληρώσεις υποχρεωτικά το επιπλέον ποσό και το ελάχιστο ποσό της δόσης. Δηλαδή εάν το όριό σου είναι 300.000 δραχμές και κάνεις αγορές 500.000 θα πρέπει να πληρώσεις τη διαφορά 200.000 δραχμές και την ελάχιστη δόση που γράφει ο λογαριασμός.
20. Αν έχεις χρεωστική κάρτα και την χρησιμοποιείς χωρίς να προσέχεις μπορεί να βρεθείς στη δυσάρεστη θέση να σου πουν σε κάποια αγορά ότι δεν υπάρχουν τα χρήματα στο λογαριασμό σου ή να διαπιστώσεις ότι δεν έχεις πλέον καταθέσεις στην τράπεζα.
21. Δεν βάζουμε τις κάρτες μας μαζί με τις τηλεφωνικές κάρτες. Η μαγνητική ταινία που έχουν στο πίσω μέρος απομαγνητίζεται και δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν.
22. Ο προσωπικός κωδικός αριθμός (ΡΙΝ) που μας δίνουν είναι όπως η υπογραφή μας. Τον μαθαίνουμε απ' έξω και δεν τον έχουμε γραμμένο στο πορτοφόλι μας ή μαζί με τις κάρτες μας.
23. Προτιμούμε τα αυτόματα μηχανήματα των τραπεζών (ΑΤΜ), γιατί μας γλιτώνουν από τις ουρές των τραπεζών, ενώ μπορούμε να πάρουμε χρήματα και τις ώρες που οι τράπεζες είναι κλειστές.
24. Αποφεύγουμε να παίρνουμε χρήματα από τις πιστωτικές κάρτες και τις κάρτες διευκόλυνσης. Είναι σαν να παίρνουμε δάνειο και φυσικά πληρώνουμε τόκους.
25. Με μια κάρτα στα χέρια είναι σα να κρατάμε μετρητά. Προσέχουμε να μην τη χάσουμε ή να μην μας την κλέψουν. Σε τέτοιες περιπτώσεις ειδοποιούμε αμέσως την τράπεζα που μας την έχει δώσει.
26. Στο μέλλον το πλαστικό χρήμα θα εξαπλωθεί ακόμη περισσότερο, μαθαίνουμε να το χρησιμοποιούμε σωστά γιατί Δε θα μπορούμε να το αποφύγουμε.
27. Σε γενικές γραμμές με την κάρτα δε γίνεσαι πλούσιος. Μπορεί εκείνη τη στιγμή να μην κρατάς χρήματα στα χέρια, τα χρήματα όμως αυτά θα πρέπει να δοθούν στη συνέχεια ή θα σου αφαιρεθούν από τον λογαριασμό σου με την χρεωστική κάρτα. Η κάρτα απλώς είναι ένα μέσο που σε διευκολύνει στις συναλλαγές σου.

....Δηλαδή το πλαστικό χρήμα σίγουρα δε θα μας κάνει πλούσιους. Μπορεί όμως να μας κάνει φτωχούς.

....Γι' αυτό μαθαίνουμε να χρησιμοποιούμε σωστά την κάρτα μας, δεν επηρεαζόμαστε από διαφημίσεις αποφεύγουμε τα περιττά έξοδα και δεν κάνουμε καμιά αγορά αν δεν είμαστε σίγουροι ότι έχουμε τη δυνατότητα να πληρώσουμε τα χρήματα αυτά.

....Κυρίες και κύριοι, γεια σας.

....Η ομάδα μας ανέλαβε, κλείνοντας την παρουσίαση του προγράμματός μας, να σας παρουσιάσει τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία ολόκληρης της χρονιάς που πέρασε, κατά τη διάρκεια του προγράμματος της Αγωγής του Καταναλωτή.

....Φέτος στο πρόγραμμα της "Αγωγής του Καταναλωτή" που ασχοληθήκαμε υπήρχαν θετικές αλλά και αρνητικές εντυπώσεις. Οι περισσότερες από αυτές ήταν θετικές.

....Ενθουσιαστήκαμε με τα ερωτηματολόγια, δηλαδή τη δημιουργία και την επεξεργασία των ερωτήσεων. Σ' αυτά βλέπαμε ότι κάθε άνθρωπος έλεγε ελεύθερα τη γνώμη του. Μας άρεσαν επίσης τα γραφήματα που κάναμε στους υπολογιστές του σχολείου μας.

....Δεν έλεγαν όμως μόνο αυτοί που απάντησαν στα ερωτηματολόγια ελεύθερα τη γνώμη τους, αλλά και εμείς. Επειδή δεν υπήρχε βιβλίο, αλλά εμείς ετοιμάζαμε τα πάντα μπορούσαμε να σκεφτόμαστε, να αποφασίζουμε ελεύθερα και τίποτα δεν γινόταν αν δεν το είχαμε πιο πριν αποφασίσει εμείς. Εμείς ήμαστε που διαλέγαμε να κάνουμε αυτό που μας αρέσει.

....Επίσης οι καλεσμένοι από τις τράπεζες μας έδωσαν πολλές και χρήσιμες πληροφορίες τόσο για τις κάρτες, όσο και για τη σωστή χρήση τους, ώστε να μάθουμε το πώς πρέπει να χρησιμοποιούμε θετικά τις κάρτες, όταν γίνουμε και εμείς κάτοχοί τους. Από τους καλεσμένους πήραμε ακόμη κάποιες συνεντεύξεις που αφορούσαν τον καταναλωτή και την προστασία του, κάτι που μας ενδιέφερε πολύ. Μπορούμε να πούμε ότι το μεγαλύτερο μέρος του υλικού μας το έχουμε από τους καλεσμένους αυτούς.

....Από την άλλη μεριά όμως, από τους καλεσμένους μας πολλές φορές ακούγαμε επαναλήψεις και αυτό ήταν ιδιαίτερα κουραστικό, ενώ μερικοί νομίζουμε ότι προσπάθησαν να κάνουν και διαφήμιση στην τράπεζα και στην κάρτα τους. Επίσης χρησιμοποιούσαν μερικές φορές και λέξεις που δεν καταλαβαίναμε με αποτέλεσμα να μπερδεύουμε αυτά που έλεγαν.

....Η ομαδική δουλειά αποδείχθηκε μια ενδιαφέρουσα εμπειρία, γιατί μια δουλειά γίνεται πολύ πιο γρήγορα και πιο καλά όταν εργάζονται πολλά άτομα και όχι μόνο ένα. Επίσης μπορούμε να ανταλλάσσουμε απόψεις, να λέμε τη γνώμη μας και μετά όλοι μαζί να αποφασίζουμε για τις ενέργειες που θα κάνουμε.

....Η ομαδική δουλειά όμως ήταν και αυτή που μας δημιούργησε ορισμένα προβλήματα. Θα ξεκινήσουμε από την οργάνωση μερικών ομάδων που δεν ήταν καθόλου καλή. Δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν στις ώρες εργασίας εκτός σχολείου και αναβάλλανε τη δουλειά τους πολλές φορές. Επίσης στις συναντήσεις αυτές δεν ήταν όλοι συγκεντρωμένοι στην εργασία. Μερικοί θεωρούσαν τις συναντήσεις ευκαιρία για παιχνίδι και εκνεύριζαν τους υπόλοιπους. Τελικά όταν τα κατάφερναν να συναντηθούν δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν σ' αυτά που θα έπρεπε να γράψουν και να παρουσιάσουν. Φαίνεται πάντως ότι δεν είχαν όλοι το ίδιο ενδιαφέρον για την εργασία.

....Πολλές φορές μερικοί τεμπέλιαζαν, δεν έκαναν τις εργασίες που έπρεπε και έτσι στις ομαδικές εργασίες δεν υπήρχε αρκετό υλικό, με αποτέλεσμα η δουλειά από εύκολη να γίνεται δύσκολη και από διασκεδαστική, κουραστική.

....Γενικά πάντως ήταν πολύ μεγάλο πρόβλημα η συνάντηση εκτός σχολείου, γιατί δεν μπορούσαμε να βρούμε τις ώρες ή το κατάλληλο μέρος για να συναντηθούμε.

....Μερικοί δεν κρατούσαν σημειώσεις από τους καλεσμένους, παρόλο που το είχαμε συμφωνήσει, με αποτέλεσμα το αρχείο των καλεσμένων να σχηματίζεται μόνο από τις σημειώσεις ορισμένων.

....Μας ευχαρίστησε επίσης η εκδρομή που κάναμε στο κέντρο της πόλης, στα καταστήματα "Φωκάς" όπου είδαμε ακριβώς πώς γίνεται η διαδικασία της αγοράς. Οι πελάτες μάλιστα του καταστήματος μας έδωσαν συνεντεύξεις για να δούμε πώς σκέφτονται αυτοί που αγοράζουν με κάρτες.

....Μία άλλη ευχάριστη εμπειρία ήταν το αρχείο που σχηματίσαμε με τα αποκόμματα των εφημερίδων, τις φωτογραφίες και τα φυλλάδια αφού μας αρέσει πολύ να κάνουμε συλλογές. Ευχάριστη ήταν επίσης και η δημιουργία σταυρόλεξων, ακροστιχίδων και τραγουδιών.

....'Άλλο θετικό ήταν ότι με όλες αυτές τις ενέργειες που έγιναν για να πληροφορηθούμε για το πλαστικό χρήμα μαθαίναμε σχεδόν τα πάντα για τις κάρτες. Επίσης εμείς στο μέλλον θα μπορούμε να χειριστούμε καλύτερα μία κάρτα από έναν άλλο και πιστεύουμε ότι θα ξέρουμε τους κινδύνους, αφού τα μαθαίνουμε από σήμερα.

....Πολύ καλή ήταν επίσης και η παρουσίαση του Κέντρου Προστασίας του Καταναλωτή, γιατί μας γνώρισαν τους κινδύνους που κρύβει η κατοχή μίας κάρτας.

....Οι ζωγραφιές που έγιναν από εμάς και περάστηκαν μετά στους υπολογιστές μας άρεσαν πολύ, γιατί τις χαιρόμαστε σήμερα μέσα στις εργασίες μας.

....Θετικά ήταν επίσης και τα δωράκια των καλεσμένων μας που μας έδιναν αναμνηστικά δώρα μετά την ομιλία τους. Κουμπαράς, βιβλία, κασετίνα, ήταν μερικά από αυτά.

....Τελειώνοντας θα πρέπει να πούμε ότι ανάμεσα στα άλλα εκείνο που καταλάβαμε πολύ καλά ήταν ότι η δουλειά για να γίνει σωστή θέλει μεγάλη προσπάθεια, αλλά κυρίως ότι θέλει τρόπο και όχι κόπο.